नमस्ते साथीहरू! लोक सेवा आयोग (Public Service Commission - PSC) ले नायब सुब्बा (नासु) पदको लागि २०७९ सालमा विज्ञापन खुला गरेको छ। धेरैजना साथीहरू यो परीक्षाको तयारीमा जुट्नु भएको होला। आज हामी यही परीक्षालाई कसरी प्रभावकारी रूपमा तयारी गर्ने भन्ने बारेमा छलफल गर्नेछौं। यो लेखमा हामी परीक्षाको ढाँचा, पाठ्यक्रम, तयारी गर्ने तरिका र केही उपयोगी टिप्सहरू बारेमा विस्तृत जानकारी दिनेछौं। आउनुहोस्, तयारीलाई कसरी चुस्त बनाउने भन्ने बारेमा जानौं।

नासु परीक्षाको ढाँचा (NASU Exam Format)

लोक सेवा आयोगको नासु परीक्षामा दुई चरण हुन्छन्: पहिलो लिखित परीक्षा र दोस्रो अन्तर्वार्ता। लिखित परीक्षामा सामान्य ज्ञान, बौद्धिक परीक्षण र सम्बन्धित विषयका प्रश्नहरू सोधिन्छन्। प्रत्येक खण्डको लागि निश्चित अंकभार तोकिएको हुन्छ।

प्रथम पत्र: सामान्य ज्ञान र बौद्धिक परीक्षण

प्रथम पत्रमा सामान्य ज्ञान र बौद्धिक परीक्षण गरी दुई खण्ड हुन्छन्। सामान्य ज्ञानमा नेपालको इतिहास, भूगोल, संस्कृति, अर्थव्यवस्था, विज्ञान र प्रविधि, समसामयिक घटनाहरू आदि समावेश हुन्छन्। बौद्धिक परीक्षणमा शाब्दिक र संख्यात्मक क्षमता, तार्किक क्षमता, स्थानिक सम्बन्ध, आदि जस्ता विषयहरू समेटिन्छन्। यो खण्ड पास गर्नको लागि तपाईँको जानकारीको दायरा फराकिलो हुनु आवश्यक छ। विभिन्न पत्रपत्रिका, अनलाइन पोर्टल र सूचनामूलक कार्यक्रमहरू हेरेर आफ्नो ज्ञान बढाउन सक्नुहुन्छ।

द्वितीय पत्र: सम्बन्धित विषय

द्वितीय पत्रमा तपाईँले रोजेको विषयसँग सम्बन्धित प्रश्नहरू सोधिन्छन्। यो खण्डमा तपाईँको विषयगत ज्ञानको गहिराइ मापन गरिन्छ। तपाईँले आफ्नो विषयको पाठ्यक्रमलाई राम्रोसँग अध्ययन गर्नुपर्छ र त्यससँग सम्बन्धित सबै महत्वपूर्ण विषयहरूमा ध्यान दिनुपर्छ। विषयवस्तुको अवधारणात्मक ज्ञान हुनुका साथै त्यसलाई कसरी व्यवहारमा उतार्न सकिन्छ भन्ने बारेमा पनि जानकार हुनु आवश्यक छ।

अन्तर्वार्ता

लिखित परीक्षामा उत्तीर्ण भएपछि अन्तर्वार्ताको लागि बोलाइन्छ। अन्तर्वार्तामा तपाईँको व्यक्तित्व, आत्मविश्वास, सञ्चार क्षमता र समस्या समाधान गर्ने क्षमताको मूल्याङ्कन गरिन्छ। अन्तर्वार्ताको लागि तयारी गर्दा आफ्नो बायोडाटामा उल्लेखित सबै कुराहरू राम्रोसँग जान्नुहोस् र हालसालैका घटनाहरू बारेमा पनि जानकारी राख्नुहोस्।

पाठ्यक्रम (Syllabus)

लोक सेवा आयोगले नासु परीक्षाको लागि विस्तृत पाठ्यक्रम तोकेको हुन्छ। पाठ्यक्रमलाई आधार मानेर तयारी गर्दा कुन विषयमा कति समय दिने भन्ने योजना बनाउन सजिलो हुन्छ। पाठ्यक्रममा भएका प्रत्येक विषयलाई गहिरिएर अध्ययन गर्नुहोस् र कुनै पनि विषयलाई नछोड्नुहोस्। पाठ्यक्रम डाउनलोड गर्न र विस्तृत जानकारीको लागि लोक सेवा आयोगको आधिकारिक वेबसाइटमा जान सक्नुहुन्छ। पाठ्यक्रमलाई आफ्नो तयारीको आधार बनाएर अगाडि बढ्नुहोस्।

तयारी गर्ने तरिका (Preparation Tips)

नासु परीक्षाको तयारी कसरी गर्ने भन्ने बारेमा धेरैजना साथीहरू अन्योलमा हुनुहुन्छ होला। म तपाईँहरूलाई केही महत्त्वपूर्ण सुझावहरू दिन चाहन्छु, जसले तपाईँको तयारीलाई प्रभावकारी बनाउन मद्दत गर्नेछ।

१. समय व्यवस्थापन (Time Management)

कुनै पनि परीक्षाको तयारीको लागि समय व्यवस्थापन अत्यन्तै महत्त्वपूर्ण हुन्छ। आफ्नो दैनिक कार्यतालिका बनाउनुहोस् र प्रत्येक विषयलाई पर्याप्त समय दिनुहोस्। कुन विषयलाई कति समय दिने भन्ने कुरा आफ्नो क्षमता र आवश्यकता अनुसार निर्धारण गर्नुहोस्। समय तालिकालाई कडाइका साथ पालना गर्नुहोस् र अनावश्यक काममा समय बर्बाद नगर्नुहोस्। समय व्यवस्थापनले तपाईँको तयारीलाई सही दिशामा लैजान्छ।

२. नियमित अध्ययन (Regular Study)

सफलताको लागि नियमित अध्ययन आवश्यक छ। दिनहुँ निश्चित समय अध्ययनलाई दिनुहोस्। एकै दिन धेरै घण्टा पढ्नु भन्दा थोरै समय भए पनि नियमित पढ्नुहोस्। नियमित अध्ययनले तपाईँको दिमागलाई ताजा राख्छ र विषयवस्तुलाई सजिलै बुझ्न मद्दत गर्छ। नियमितताले तपाईँको आत्मविश्वास बढाउँछ र परीक्षाको लागि तयार रहन मद्दत गर्छ। त्यसैले, नियमित अध्ययनलाई आफ्नो दैनिक जीवनको भाग बनाउनुहोस्।

३. नोट बनाउने (Note Making)

अध्ययन गर्दा महत्त्वपूर्ण बुँदाहरूलाई नोट गर्ने बानी बसाल्नुहोस्। नोट बनाउँदा तपाईँले विषयवस्तुलाई राम्रोसँग बुझ्न सक्नुहुन्छ र परीक्षाको समयमा दोहोर्याउन पनि सजिलो हुन्छ। आफ्नो नोटलाई सरल र स्पष्ट राख्नुहोस्। नोटमा मुख्य विषय, सूत्र, परिभाषा र महत्त्वपूर्ण तथ्यहरू समावेश गर्नुहोस्। नोट बनाउने बानीले तपाईँको अध्ययनलाई व्यवस्थित र प्रभावकारी बनाउँछ।

४. प्रश्नपत्र हल गर्ने (Solving Question Papers)

विगतका वर्षहरूका प्रश्नपत्रहरू हल गर्नु परीक्षाको तयारीको लागि धेरै महत्त्वपूर्ण हुन्छ। प्रश्नपत्रहरू हल गर्दा तपाईँलाई परीक्षाको ढाँचा, प्रश्नको प्रकृति र समय व्यवस्थापनको बारेमा जानकारी हुन्छ। नियमित रूपमा प्रश्नपत्रहरू हल गर्नाले तपाईँको आत्मविश्वास बढ्छ र परीक्षामा राम्रो प्रदर्शन गर्न मद्दत गर्छ। प्रश्नपत्र हल गर्दा गल्तीहरू पत्ता लगाउनुहोस् र त्यसलाई सुधार्ने प्रयास गर्नुहोस्। प्रश्नपत्र हल गर्ने बानीले तपाईँको तयारीलाई पूर्णता दिन्छ।

५. समूहमा छलफल (Group Discussion)

साथीहरूसँग समूह बनाएर छलफल गर्दा तपाईँले नयाँ कुराहरू सिक्न सक्नुहुन्छ। छलफलमा भाग लिँदा तपाईँले आफ्नो ज्ञानलाई परीक्षण गर्न सक्नुहुन्छ र अरूको विचारबाट पनि लाभ लिन सक्नुहुन्छ। समूहमा छलफल गर्दा विषयवस्तुलाई फरक दृष्टिकोणबाट हेर्न सकिन्छ र समस्याहरूलाई समाधान गर्न सजिलो हुन्छ। समूह छलफलले तपाईँको सञ्चार क्षमतालाई पनि विकास गर्छ। त्यसैले, समूहमा छलफल गर्ने बानी बसाल्नुहोस् र आफ्नो तयारीलाई अझ सशक्त बनाउनुहोस्।

६. सकारात्मक सोच (Positive Thinking)

सकारात्मक सोचले तपाईँको आत्मविश्वास बढाउँछ र परीक्षाको लागि उत्प्रेरित गर्छ। नकारात्मक विचारहरूलाई त्याग्नुहोस् र सधैँ सकारात्मक दृष्टिकोण राख्नुहोस्। आफ्नो क्षमतामा विश्वास राख्नुहोस् र निरन्तर प्रयास गर्नुहोस्। सकारात्मक सोचले तपाईँलाई सफलताको मार्गमा डोऱ्याउँछ। त्यसैले, सधैँ सकारात्मक सोच्नुहोस् र आफ्नो लक्ष्यमा अग्रसर रहनुहोस्।

केही उपयोगी टिप्स (Some Useful Tips)

• प्रत्येक विषयलाई समान महत्त्व दिनुहोस्।
• परीक्षाको समयमा शान्त रहनुहोस्।
• प्रश्नपत्रलाई ध्यानपूर्वक पढ्नुहोस्।
• समयको व्यवस्थापन गर्नुहोस्।
• आत्मविश्वासका साथ उत्तर दिनुहोस्।
• सकारात्मक सोच राख्नुहोस्।

निष्कर्ष

नासु परीक्षाको तयारीको लागि सही योजना, नियमित अध्ययन र सकारात्मक सोच आवश्यक छ। माथि उल्लेखित सुझावहरूलाई पालना गरेर तपाईँले आफ्नो तयारीलाई प्रभावकारी बनाउन सक्नुहुन्छ। लोक सेवा आयोगको परीक्षामा सफलता प्राप्त गर्नको लागि निरन्तर प्रयास गर्नुहोस् र आफ्नो लक्ष्यमा अडिग रहनुहोस्। तपाईँहरू सबैलाई परीक्षाको लागि शुभकामना! यदि तपाईँहरूलाई कुनै प्रश्न वा जिज्ञासा छ भने, कृपया कमेन्टमा सोध्न सक्नुहुन्छ। हामी तपाईँको सहयोगको लागि सधैँ तत्पर छौं। धन्यवाद!